Marian Mokwa – Stolem z morza i Kaszub

Dnia 10.10.2019r w Bibliotece Publicznej Gminy Szemud odbyło się spotkanie z Romualdem Tadeuszem Bławatem autorem książki pt: Stolem z morza i Kaszub. W spotkaniu uczestniczyli uczniowie klasy VIII ze Szkoły Podstawowej w Szemudzie.

Książka przedstawiana przez autora dotyczy życia i twórczości Mariana Mokwy żyjącego w latach 1889 do 198, który urodził się w Malarach, niedaleko Borska -gmina Karsin pow. Kościerski w zamożnej rodzinie chłopskiej jako syn Franciszka i Pauliny z Kuczkowskich. Miał 3 braci i 2 siostry. Kształcił się w Collegium Marianum w Pelplinie następnie był w gimnazjum starogardzkim. Tam działał w tajnej organizacji filomackiej. W roku 1906 wstąpił na Akademię Sztuk Pięknych w Norymberdze. Jednak po jednym semestrze przeniósł się do akademii monachijskiej, a po roku do Berlina, gdzie w latach 1908–1909 uczęszczał do pracowni W. Schtivera i A. Vogla. W tym okresie malował głównie akwarele. W okresie międzywojennym był jednym z członków jury, które przyznawało Bursztynowe drzewo  czyli kaszubską nagrodę za zasługi wobec kultury. W 1922 w kościele Najświętszej Maryi Panny Gwiazdy Morza w Sopocie ożenił się ze Stefanią Łukowicz. Jest patronem XIX Liceum Ogólnokształcącego w Gdańsku. W roku 1979 został Honorowym Obywatelem Sopotu.  Należy do najpopularniejszych artystów na Wybrzeżu. Tworzył przez ponad 80 lat, malując w tym czasie ok. 9 tysięcy obrazów olejnych i akwareli oraz tysiące rysunków. Jego nazwisko kojarzy się nieodzownie z marynistyką, choć w jego dorobku znalazły się także  pejzaże orientalne, kaszubskie i tatrzańskie,  kwiaty, portrety i batalistyka. Był inicjatorem powstania narodowej Galerii Morskiej w Gdyni. Swoją ideę zrealizował w 1934 roku budując dla niej gmach przy ul. 3 Maja 28. Tu znalazło się miejsce dla kilkudziesięciu obrazów polskich marynistów, w tym dla dorobku Mariana Mokwy. Chciał, by galeria stała się  centrum sztuki: salą koncertową, teatralną, a także kinową. Taką rolę pełniła przez pięć lat. Niemcy w 1939 roku spalili wszystkie obrazy w galerii. Po wojnie władze uznały M. Mokwę za kapitalistę i odebrały mu już przez niego wyremontowaną  galerię. Budynek przeszedł na własność państwa. Od 1918 roku, z wyjątkiem okresu II wojny światowej, był mieszkańcem Sopotu.

Książka napisana przez p. Romualda Bławata bardzo dobitnie i szczegółowo opisuje zasługi Mokwy w dziejach Polski. Spotkanie z Panem Bławatem było bardzo ciekawe i interesujące omawiające wspomniane powyżej epizody z życia artysty w polskiej historii sztuki i w dziejach kultury artystycznej na Pomorzu. Dzięki temu spotkaniu młodzież mogła poznać lub pogłębić wiedzę o działalność artystyczną oraz społeczną Mariana Mokwy. Autor często omawiając Jego artystyczne dokonania przywoływał  wydarzenia historyczne i czasy, w których malarz działał. Była to zarówno lekcja o wielkim, naszym malarzu ale i powtórzenie wydarzeń literackich i historycznych danego czasu. Posługiwał się pięknymi opisami i prezentacją  dzieł Mokwy i w sposób humorystyczny, z pewnym dowcipem opisywał Jego działanie i dorobek artystyczny. Był to bardzo ciekawy i cenny wykład o życiu i dorobku tego wybitnego malarza niby znanego ale jakże wciąż  mało znanego.                                        Zachęcamy wszystkich do skorzystania z książki pt. „Stolem z morza i Kaszub”, którą otrzymaliśmy od autora w darze do naszych zbiorów.

E. Nichnerowicz